Pastorlik hikoyasi

693 cho'ponning hikoyasiTaxminan ellik yoshlardagi baland bo'yli, baquvvat notanish odam gavjum mehmonxonaga oyoq-qo'l bostirib kirdi va xona bo'ylab tasodifan sochilib turgan loy moyli lampalarning tutunli nuriga ko'z qirini tashlab, atrofga qaradi. Biz uni ko'rishimizdan oldin Abil va men uning hidini his qildik. Kichkina stolimizni kichikroq qilish uchun biz instinktiv ravishda o'rnimizni o'zgartirdik. Shunga qaramay, bir notanish odam yonimizga kelib, so'radi: Menga joy bera olasizmi?

Abil menga savol nazari bilan qaradi. Biz uning yonimizga o'tirishini xohlamadik. U cho'ponga o'xshardi va shunga yarasha hidladi. Fisih bayrami va xamirturushsiz non paytida mehmonxona to'lgan edi. Qonun begona odamlarga, hatto cho'pon bo'lsa ham, mehmondo'st munosabatda bo'lishni talab qilgan.

Abiel unga o'tirishni va sharob shishamizdan ichishni taklif qildi. Men Natanman, bu esa Obil, dedim. Qayerdansan, begona? Xevron, - dedi u, mening ismim Yo'natan. Xevron Quddusdan 30 kilometr janubda, Ibrohim bundan 1500 yil avval rafiqasi Sorani dafn qilgan joyda joylashgan.

Men bu erga festival arafasida keldim, Jonatan davom etdi. Aytishim mumkinki, u askarlar bilan to'lib-toshgan va tez orada yana qochib ketsam, xursand bo'laman. U rimliklardan g‘azablanib, polga tupurdi. Abiel bilan men bir-birimizga qaradik. Agar Fisih bayramida bo‘lgan bo‘lsangiz, zilzilani ko‘rgan bo‘lsangiz kerak, dedim.

Jonatan, ha, men buni yaqindan ko'rdim, deb javob berdi. Quddusliklar menga qabrlar ochilayotganini va o'lganlarning ko'plari o'limdan uyg'onib, qabrlarini tashlab ketishganini aytishdi. Abilning qo‘shimcha qilishicha, ma’badning ikkita asosiy xonasini ajratib turuvchi og‘ir, to‘qilgan parda yuqoridan pastgacha, xuddi ko‘rinmas qo‘l bilan yirtilgan. Ruhoniylar zararni tuzatmaguncha hammani uzoqroq tutishadi.

Men qarshi emasman, dedi Jonatan. Farziylar va maʼbad qoʻriqchisi menga oʻxshaganlarni baribir ichkariga kiritishmaydi. Ularga biz yetarli emasmiz, hatto bizni harom deb bilishadi. Sizdan bir narsa so'rasam maylimi, dedi Jonatan. Sizlardan birortangiz Go'lgotaning xochga mixlanganiga guvoh bo'lganmi? Bu uchtasi kim edi? Obil menga bir qarab qo‘ydi, so‘ng cho‘ponga yaqinroq egildi. Ular Fisih bayrami arafasida Barabba ismli inqilobchi va mashhur qaroqchini va uning ikki kishisini qo'lga olishdi. Ammo ular Iso deb atagan taniqli ravvin ham bor edi. Ko'pchiligimiz uni Masih deb umid qilgandik. Uning yuzida qovog'i chimirildi. Masih, - dedi Yo'natan? Bu u ko'rgan barcha askarlarni tushuntiradi. Lekin bu Iso hozir o'lgan, u Masih bo'la olmaydi, shunday emasmi?

U yaxshi odam edi, — dedi Abiel past ovozda, suhbatimizga hech kim quloq solmayotganiga ishonch hosil qilish uchun xonaga alanglab. Farziylar, oqsoqollar va oliy ruhoniylar Uni kufrlikda aybladilar. Abil menga ko'proq gapirish uchun ruxsat so'ragandek qaradi.

Oldinga boring va unga ayting. Menga nima demoqchisiz?— deb soʻradi Jonatan. Abilning ovozi shivirga tushdi. Agar uni o'ldirsalar, yana tiriladi, degan gap tarqaldi. Hm? Jonatan oldinga egilib, davom et, dedi. Abil davom etdi, kecha ochiq qabr topildi, garchi rimliklar uni og'ir tosh bilan yopgan va uni qo'riqlagan bo'lsalar ham. Jasad endi qabrda yo'q edi! Nima? Jonatan ko‘zlarini qisib, orqamdagi devorga ma’yus tikildi. Nihoyat u so'radi: Bu Iso Quddusda yashaganmi? Yo‘q, dedim, u shimoldan, Jaliladan kelgan. Farziylar Uni ayblaganidek, Iso kufr qiluvchi emas edi. U odamlarni davolab, sevgi va mehribonlik haqida va'z qilib, aylanib yurdi. Siz u haqida eshitgansiz, hatto tepaliklarda ham. Lekin cho‘pon quloq solmadi. U orqamdagi devorga ma’nosiz tikildi. Nihoyat, ohista dedi, qayerdan keldi deding? Jalila, takrorladim. U Nosiralik duradgorning o‘g‘li edi. Obil menga qaradi, so‘ng tomog‘ini qirib: “U ham Baytlahmda tug‘ilgan bo‘lishi mumkin edi, onasi esa bokira edi”, dedi. Baytlahmmi? Haqiqatan ham bunga ishonchingiz komilmi? Abiel bosh irg'adi.

Jonatan sekin boshini chayqadi va Baytlahmda tug'ilgan bokira qizdan g'o'ldiradi. Keyin u bo'lishi mumkin edi. Bu kim bo'lishi mumkin edi? Nima haqida gapiryapsiz, nima haqida gapiryapsiz Cho‘pon vino shishamizga ma’noli qaradi. Bu Iso, men uning kimligini bilaman deb o'ylayman.

Men sizga g'alati bir voqeani aytib beraman. Aytganimdek, men Go'lgotada xochga mixlangan uchtasini ko'rdim. O'rtadagisi allaqachon o'lgan va qolgan ikkitasini tugatmoqchi edi. Ba'zi ayollar xoch ostida yig'lab yig'ladilar. Ammo biroz orqada yana bir ayol turardi, uni bir yigit qo'li bilan quchoqlab olgan edi. Men o'tib ketayotganimda u ko'zlarimga qaradi va men uni ilgari ko'rganimni bilardim. Oradan ancha vaqt o‘tdi.

Abiel kosalarimizni to‘ldirib, bizga hikoyangni aytib bering, dedi. Jonatan bir oz vino ichdi, so‘ng qadahni ikki qo‘liga olib, qadahiga tikildi. Bu Hirod Antipaning davrida edi, dedi u. O'shanda men yosh bola edim. Bizning oilamiz kambag'al edi. Boylarning qo‘ylarini boqib tirikchilik qilardik. Bir kuni kechasi men otam va uning bir necha do'stlari bilan Baytlahm yaqinidagi tog'larda edim. Aholini ro'yxatga olish bo'lib o'tdi va rimliklar biz qancha soliq to'lashimiz kerakligini bilib olishlari uchun hamma o'z uyiga qaytib, hisob-kitob qilishlari kerak edi. Otam, amakim va men va ba'zi do'stlarimiz rimliklarning boshlarini hisoblash uchun kamroq bo'lishi uchun to'xtaguncha tepaliklarda qolishga qaror qildik. Hammamiz kuldik. Cho'ponlar yolg'onchi sifatida obro'ga ega edilar. O‘sha kechasi biz qo‘y boqib, gulxan atrofida o‘tirdik. Kattalar hazillashib, ertak aytib berishdi.

Uyqum kela boshlagan ediki, birdan atrofimizda yorug‘ yorug‘lik charaqlab, yo‘q joydan yarqirab chopon kiygan odam paydo bo‘ldi. Ichida olov bordek yarqirab, charaqlab turardi. Bir farishta, deb so'radi Abil? Jonatan bosh chayqadi. Biz qo'rqdik, men sizga aytaman. Lekin farishta dedi: Mendan qo'rqma! Mana, men sizlarga barcha odamlarni boshdan kechiradigan buyuk quvonch haqidagi xushxabarni keltiraman. Bu hamma uchun ajoyib yangilik bo'ldi.

Abiel bilan men sabrsizlik bilan unga ko'proq gapirib berishini imo qildik. Farishta davom etdi: Bugun Baytlahmda Najotkor Dovud shahrida, moylangan Rabbiy, siz uchun tug'ildi. Masih, - dedi Obil ko'zlarini katta qilib! Jonatan yana bosh chayqadi. Farishta bizni Baytlahmdagi oxurda taglikka o'ralgan va yotgan bolani ko'rishni buyurdi. Shunda butun osmon farishtalar bilan to'lib-toshgan edi: Xudoga shon-sharaflar, er yuzida tinchlik bo'lsin, Uning yaxshi irodasi bilan.

Ular to'satdan paydo bo'lganlaridek, yana g'oyib bo'lishdi. Biz Baytlahmga yugurdik va bir mehmonxona otxonasida oxurda tagiga o'ralgan holda Yusuf va uning rafiqasi Mariya ismli bir bolani topdik. Hayvonlar omborning bir chekkasiga ko‘chirilib, bittasi tozalangan edi. Mariya yosh edi, 15 yoshdan katta emas edi, men taxmin qildim. U bir uyum somon ustida o‘tirardi. Hammasi farishta aytganidek edi.

Otam Yusufga farishta haqida gapirib berdi va u bizdan ularning oldiga kelishimizni iltimos qildi. Yusufning aytishicha, ular Baytlahmga aholini ro'yxatga olish uchun kelganlar, lekin mehmonxonada ular uchun joy yo'q edi. Tez orada bola tug'ilishi kerak edi, shuning uchun egasi unga otxonadan foydalanishga ruxsat berdi. Yusuf bizga bir farishta Maryamga, keyinroq unga, u Masihning onasi bo'lish uchun tanlanganini va u hali ham bokira bo'lsa ham, Xudoning bu maxsus farzandiga homilador bo'lishini aytdi.

Maryam hayratda qoldi, dedi Yusuf, chunki u har doim juda yaxshi ayol bo'lgan va u Xudoga ishongan. Jozef xotiniga qaradi va biz uning ko'zlarida sevgi va hurmatni ko'rdik. Erkaklar gaplashayotganda men Mariyani kuzatib turdim va uning xotirjamligidan hayratda qoldim. Unga Xudoning tinchligi kelgandek edi. U charchagan bo'lsa kerak, lekin uning sirli go'zalligi bor edi. Buni boshqa qanday tasvirlashni bilmayman, lekin men uni hech qachon unutmaganman.

Jonatan Obilga o‘ychan qaradi, so‘ng qattiq ovozda davom etdi. Go'lgotada xochga mixlanganda men ko'rgan Maryam edi. Yigit bilan birga o‘zini yupatgan ayol edi. U hozir ancha katta, lekin men bilaman, bu o'zi edi. Shunday qilib, Iso, Hobil boshladi, lekin Yo'natan uning so'zini kesib, hayron bo'lib, oxurdagi chaqaloq o'z xalqining qutqaruvchisimi? Hirod Baytlahmda ikki yoshgacha bo'lgan barcha o'g'il bolalarni o'ldirishni buyurganida, men uni yillar oldin o'ldirilgan deb o'yladim. Abil va men dahshat ichida quloq soldik. Hirod sharqdan kelgan ba'zi donishmandlardan Masih tug'ilishi haqida eshitgan edi. Ular Isoni hurmat qilish uchun kelgan edilar, lekin Hirod uni raqib sifatida ko'rib, uni o'ldirmoqchi bo'ldi. Bu qirg‘inda mening bir jiyanim halok bo‘ldi.

Lekin siz menga Yusuf va Maryamning o'g'li Nosiralik Isoning aylanib yurganini va odamlar uni Masih deb o'ylashlarini aytdingiz. Endi rasmiylar uni o'ldirishga yana urindi. Nima demoqchisiz, uni o‘ldirmoqchi bo‘lishdi, so‘radim? U xochga mixlangan. U o'ldi, nihoyat tushuning! — javob berdi Jonatan. Ammo jasad yo'qligini aytmadingizmi? Bu bilan nima demoqchisiz?— deb soʻradi Abil? Faqat bu, agar men ko'rgan ayol Maryam bo'lsa va men bu ayol va ular xochga mixlagan odam ularning o'g'li ekanligiga ishonchim komil bo'lsa, men u tug'ilgan kechada ko'rganman, demak bu xochda tugamagan. Farishtalar biz uchun qo'shiq kuylaganida bu oddiy kecha emas edi va bu Iso oddiy chaqaloq emas edi. Farishta bizga uning Masih ekanligini aytdi, bizni qutqarish uchun kel. Endi esa, dushmanlari uni xochga mixlab ko‘mgan bo‘lsalar ham, jasadi yo‘q.

Cho‘pon qadahini ichdi, o‘rnidan turdi va xayrlashmasidan oldin, men shunchaki johil cho‘ponman, men bu ishlardan nima bilaman? Lekin men bu Isoni oxirgi marta ko'rmagandek his qilyapman.

Jon Halford tomonidan